การเคลื่อนที่ของสารผ่านเซลล์
เซลล์จะดำรงชีวิตอยู่ได้จะต้องประกอบไปด้วยองค์ประกอบและออร์แกแนลล์ต่างๆและขึ้นอยู่กับสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม
1.การลำเลียงสารผ่านเยื่อหุ้มเซลล์ มี 2 แบบคือ
1.1
การลำเลียงสารแบบไม่ใช้พลังงาน (passive
transport)
1.1.1 การแพร่ (diffusion)
เป็นการเคลื่อนที่ของโมเลกุลจากจุดที่มีความเข้มข้นสูงกว่าไปยังจุดที่มีความเข้มข้นต่ำกว่า
การเคลื่อนที่ลักษณะไปทุกทิศทุกทาง โดยไม่มีทิศทางแน่นอน
ตัวอย่างของการแพร่ที่พบได้เสมอคือ
- การแพร่ของเกลือในน้ำ
- การแพร่น้ำหอมในอากาศ
1.1.2 ออสโมซิส (osmosis)
เป็นการแพร่ของเหลวหรือการแพร่ของน้ำผ่านเยื่อเลือกผ่านโดยน้ำจะแพร่จากบริเวณที่มีความหนาแน่นของน้ำมาก
ไปยังบริเวณที่มีความหนาแน่นของน้ำน้อยกว่า
1.1.3 การแพร่แบบฟาซิลิเทต (Facillitated
Diffusion)
เป็นการเคลื่อนที่ของโมเลกุลของสารจากที่ที่มีความเข้มข้นสูง
ไปยังบริเวณที่มีความเข้มข้นต่ำโดยอาศัยโปรตีนตัวนำ
1.2
การลำเลียงแบบใช้พลังงาน
(Active transport)
2.
การลำเลียงสารโดยไม่ผ่านเยื่อหุ้มเซลล์
2.1 เอกโซไทโทซิส (Exocytosis)
เป็นการลำเลียงสารขนาดใหญ่ออกจากเซลล์
สารที่จะถูกส่งไปนอกเซลล์บรรจุอยู่ในเวสสิคิล
2.2 เอนโดไซโทซิส (Endocytosis)
เป็นการลำเลียงสารขนาดใหญ่เข้าสู่เซลล์
โดยเอนโดไซโทซิส
ในสิ่งมีชีวิตมีชื่อเรียกแตกต่างกันไปตามกลไกการลำเลียง
คือ
1. ฟาโกไซโทซิส (Phagocytosis)
2. พิโนไซโทซิส (Pinocytosis)
3.
การนำสารเข้าสู่เซลล์โดยอาศัยตัวรับ (Receptor)
